Zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego

Zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego

Klasyfikacja zanieczyszczeń powietrza zewnętrznego

Problemy wynikające z zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego są szeroko opisywane w wielu publikacjach. Stanowią kluczową część wszystkich rozważań związanych z ochroną środowiska. Zanieczyszczenie atmosfery wpływa nie tylko na atmosferą, ale pośrednio na wszystkie elementy ekosystemu: ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, glebę i krajobraz. Dotyczy to tlenków siarki i azotu oraz pyłów zawierających metale ciężkie. Zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego są także istotnym problemem wpływającym na jakość powietrza wewnętrznego. Jednak zastosowanie odpowiedniej liczby poprawnie dobranych filtrów powietrza pozwala na zatrzymanie większości zanieczyszczeń. A zatem podstawą doboru filtrów powietrza musi być znajomość rodzajów zanieczyszczeń występujących w środowisku zewnętrznym otaczającym klimatyzowany budynek, ich wielkości i innych cech fizyko-chemicznych, jak również wymagań dotyczących warunków czystości powietrza wewnętrznego, zależnie od przeznaczenia obiektu. Poniżej przedstawiono podstawowe informacje dotyczące rodzajów zanieczyszczeń powietrza zewnętrznego, ich pochodzenia oraz wielkości.

Zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego można podzielić na dwie grupy

  • zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego
  • zanieczyszczenia antropogenne (powstające w wyniku działalności ludzi)

Naturalne źródła zanieczyszczeń

  • wybuchy wulkanów
  • wietrzenie pustyń
  • pożary lasów i stepów
  • odparowywanie z powierzchni mórz i oceanów
  • erozja gleb i skał
  • przemiany fizykochemiczne (cząstki utworzone z zanieczyszczeń gazowych powstających w wyniku rozkładu substancji organicznych, np. z procesów gnilnych)

Sztuczne (antropogenne) źródła zanieczyszczeń

  • zakłady przemysłowe (elektrownie kondensacyjne, elektrociepłownie, kotłownie, huty, zakłady przemysłowe, itp.)
  • transport zmotoryzowany
  • inne źródła będące następstwem działalności ludzi

Wśród zanieczyszczeń antropogennych rozróżnia się

Zanieczyszczenia stałe, np.:

  • popioły i sadze
  • pyły mineralne, metaliczne i organiczne powstające przy ścieraniu (np. asfaltowych nawierzchni dróg)
  • chemiczne środki ochrony roślin i nawozy sztuczne
  • rdza i tlenki metali
  • pyły radioaktywne i produkcyjne (np. pyły z cementowni)

Zanieczyszczenia ciekłe, np.:

  • płynne środki ochrony roślin, dostające się do powietrza w czasie opryskiwania
  • drobne cząstki wody unoszące się w postaci mgły, które mogą być toksyczne ze względu na rozpuszczanie się w wodzie wielu gazów, a także substancji stałych

Zanieczyszczenia gazowe, np.:

  • substancje lotne powstające podczas spalania

Główne zanieczyszczenia powietrza oddziałujące negatywnie na zdrowie ludzi i środowisko:

  • tlenek węgla
  • dwutlenek węgla
  • dwutlenek siarki
  • tlenki azotu
  • amoniak
  • związki organiczne (weglowodory)
  • czteroetylenek ołowiu
  • metale ciężkie
  • azbest
  • freony
  • mikroorganizmy
  • izotopy promieniotwórcze
  • pyły

Tabela 1. Ilości podstawowych zanieczyszczeń naturalnych i antropogennych

Rodzaj zanieczyszczenia Ilość zanieczyszczeń emitowanych ze źródeł
naturalnych sztucznych
t / rok t / rok
Dwutlenek węgla 7·1010 1,5·1010
Tlenek węgla - 2·108
Dwutlenek siarki 1,42·108 1,03·108
Związki azotu 1,4·109 6,5·107
Pył (0,77÷1,2)·109 (0,1÷0,2)·109